Муаллиф: Нуриддин ИСМОИЛОВ
(Йигирма тўртинчи қисм)
* * *
Тонг энди оқариб келаётганда, Шоҳруҳ уйғониб кетди. Танасидаги чарчоқ тарқамаганди. Уйқуга кетаётганида, соат ўнларгача уйғонмасам керак, деб ўйлаганди. Лекин нимагадир бирдан уйқуси қочди ва ногоҳ кўзи ички кийимда, сочлари тўзғиганча ойнадан ташқарига қараб турган фаришта мисол бир қизга тушди. У ҳали бирор марта қиз бола билан бирга тонг оттирмаганлиги боис, қизнинг кимлигини билолмади. Бир неча сония шу тахлит ётгач, кечаги воқеалар ёдига тушиб, ўрнидан турди-да, бориб қизнинг елкасидан қучди.
— Уйғотиб юбордимми? — деди Юлдуз. Унинг овозида қандайдир ўкинч бор эди. Аслидаям Шоҳруҳ унинг кўзидаги мунгни бир неча марта кўрганди. Лекин сабабини сўрамаган, Юлдуз ҳам ўзидан билиб айтмаганди.
— Йўқ, ўзим уйғондим. Нега бу ерда турибсан?
— Ўзим.
— Хафамисан?
— Йўқ.
— Нега маҳзунсан?
Юлдуз унга ўгирилди. Бўйнидан маҳкам қучди.
— Ҳаммаси тўйдан кейин бўлишини истаган эдим. Сизни севаман!
Бу қизнинг чин юракдан айтган сўзлари эди. Юлдуз гапираётганида, андак титради. Тўғрироғи, сўзлари томоғидан узилиб-узилиб, майин, нозик торни чертиб ўтгандай бўлди. Шунда иқрорининг таъсир кучи бир неча марта ошди. Йигит бағридаги гўзал хилқатни маҳкамроқ қучди. Ич-ичидан ўзига-ўзи ваъда берди: “Сени кўз қорачиғимдай асрайман”.
— Бугун, — деди у пичирлаб, — бирорта мулла топаман. Ҳар қалай, бу ерлардаям мусулмонларнинг масжидлари бўлса керак.
— Раҳмат.
— Нега раҳмат айтаяпсан?
— Билмадим. Лекин никоҳдан ўтишимизни жудаям истайман. Майли, тўйни кейинроқ қилармиз.
— Гапларингдан бошқа нарса тушунаяпман. Худди мени ташлаб кетади, деган хаёлга бораётгандайсан.
— Йўқ. Унақа деб ўйламадим. Лекин никоҳдан ўтишимизни истаб юрардим. Айниқса, қачон айтаркансиз деб кўп кутгандим. Балки шунинг учун ҳам бирон жойда узоқроқ қолиб кетсангиз, ўзимни қўярга жой тополмай қолсам керак, — деб кулиб юборди Юлдуз. — Гапларим пойинтар-сойинтар бўлиб кетди, — деб кейин ўзини оқлади.
Шоҳруҳ никоҳни тушдан кейинга қолдирди. Шунгача йигитлари келишади. У эса Роман Фёдорович билан яна бир гаплашади.
Шоҳруҳ шошилиб нонушта қилди. Юлдуз чойни қайтаришга улгурмасидан, учта қовурилган тухумни паққос туширди.
— Нима бало, орқангиздан ёв қуваяптими? — деди унинг қилиғидан ҳайрон бўлган Юлдуз.
— Роман Фёдоровични топиш қийин. Ҳозирги шароитда ишхонасига киргизишлари жудаям мушкул. Ҳамма ёқда портлаш бўп ётибди. Балки у ишга келмасаям керак, — деди Шоҳруҳ.
— Бугунги режангиз бошқача эди-ку?!
— Ҳалиям ўзгартирганим йўқ. Соат иккиларга...
— Шунчаки бориб, ўқитиб келамиз. Бўлдими, шу, холосми? — дея Юлдуз унга тикилди.
— Нега “шу, холос” бўларкан? Кечқурун ресторанда йигитлар билан бирга нишонлаймиз. Ўзимизникиларга кейинроқ айтса ҳам бўлаверади. Лекин Роман Фёдоровичнинг ёнига бориш керак. Албатта, сен билан бирга.
— Яъни тўйга айтгани борамиз, бошқа иш юзасидан эмас.
— Худди шундай.
Юлдузнинг жиддийлашиб бораётган юзи бирдан ўзгариб, чеҳрасига табассум ёйилди.
У аввал Шоҳруҳнинг кийинишига ёрдам берди, сўнг ўзи ҳам шоша-пиша кийимларини устига илди. Айни чоғда унинг қувончи ичига сиғмаётган эди. Тўғри, бировлардай тўй кунини ойлаб кутмади, алоҳида тайёргарлик кўрмади. Бироқ барибир турмушга чиқаяпти. Севганининг жуфти ҳалолига айланаяпти. Ана шунинг ўзи уни хурсанд қилаётган эди.
Шоҳруҳ банкка бориб Роман Фёдорович ишга чиқмаганлигини билгач, унинг дала ҳовлиси томон рулни бурди. Масофа анча олис эди.
— Сизга қойилман, — деди Юлдуз масофанинг ярмидан кўпини босиб ўтганларидан сўнг, — мен бу ерларга келганимга бир неча йил бўлган бўлса ҳам, шаҳарниям, унинг атрофиниям сизчалик билмайман. Бир жойга келиб қайтаверган эканман.
— Мен бўлсам жаҳонгашталикни яхши кўраман. Кўриб турибсан, бир жойда сираям туролмайман, — дея Шоҳруҳ жилмайиб қизга нигоҳ ташлаб қўйди. Йўлга қараши билан катта тезликда келаётган иккита қоп-қора машинага кўзи тушди. “Ким бўлди?” деди ўзига-ўзи гапиргандай.
— Танишми? — сўради Юлдуз.
— Танишга ўхшайди. Янаям билмадим. Роман Фёдорович оқ машинада юради. Тағинам Худо билади.
У машинанинг тезлигини сусайтирди. Секин-секин тормоз бериб тўхтатди. Сўнг машинадан тушди. Худди шу пайтда рўпарадан келаётган машиналар елдай Шоҳруҳнинг сочларини тўзғитиб ўтиб кетишди. У орқадаги “Жип”нинг ортидан бир муддат тикилиб тургач, яна рулга ўтирди. Кўнглини хавотир эгаллади. Хаёлан минг бир кўчага кириб чиқди. Аммо буларнинг бари бекор экан, Шоҳруҳ билан Юлдуз Роман Фёдоровичникига кириб боришганида, у дала ҳовлининг ўртасида гольф ўйнаш билан овора эди. Ёнида қизи. Ота-бола бараварига Шоҳруҳ билан Юлдуз тарафга ўгирилишди. Роман Фёдорович мийиғида кулди ва қўлидаги таёқни ташлаб, майса устига ўтирди.
Ҳозир унинг кайфияти чоғ эди. Бир неча кунлик дилхиралик аригандай эрталабдан руҳи тетик бўлиб юрди. Ҳеч ким унга хушхабар айтмади. Кўпинча, у ўзининг ҳисобига бирон жойдан кутилмаган пул келиб тушганида кайфияти кўтариларди. Ана шундай воқеа ҳаётида уч марта содир бўлган. Ишга борса, шахсий рақамида йўқ жойдан қўшимча беш юз минг доллар турибди. Аввалига шошди. Кейин билса, нефть компаниясидаги акцияларидан келган даромад экан. Бундай бўлишини у олдиндан биларди. Аммо пулнинг айнан шу куни келиб қолиши унга янгиликдай туйилди. Ҳар қалай, одамлар ундан сўрамасдан пул ўтказибди. Ана шунинг ўзи қувонтирди уни.
Бундан ҳам олдин онаси велосипед олиб берган, уям кутилмаганда бўлганди. Кейинчалик, мактабни битираётганида, Лолитта исмли қиз (Роман Фёдорович у билан бешинчи синфдан бери бирга ўқирди. Уни яхши кўрарди. Лекин унинг ўзига бу ҳақда бирон марта айтмаганди) муҳаббат изҳор қилган: синфхонада, ҳамманинг кўз ўнгида. Роман Фёдорович ҳаяжонланиб кетганди ўшанда.
Ҳозир айнан шунақанги кайфият зоҳир эди. У хаёлан хурсандчилигига сабаб бўлиши мумкин бўлган бир неча вариант ўйлади. Лекин тополмади. Пул масаласида миллиардер бўлишига бироз бор. Бошқа ҳар қандай ҳодиса уни қувонтиролмайди. Бирорта аёлни севишга эса қарилик қилади. Агар шундай бўлган тақдирда ҳам, у барибир аввалгидай қувонолмайди.
Хўш, унинг учун янгилик даражасига етиши мумкин бўлган нарса нима бўлиши мумкин? Ана шу саволга жавоб топиш учун у қизини ёнига чақириб ўзи билан бирга гольф ўйнашни таклиф қилди. Оксана ҳам дарров рози бўлди. Улар турли мавзуларда гаплашишди. Аммо Роман Фёдорович барибир ўзи қидирган нарсага жавоб тополмади. Ва кутилмаганда, куни кеча жаҳл билан (эҳтимол, қандайдир муаммо туфайли асаби бузилгандир, бу ёғи Роман Фёдоровичга қоронғи) чиқиб кетган Шоҳруҳ кириб келди. У бу йигитча тўрт-беш кун қорасини кўрсатмаса керак, деган хаёлга борганди.
Оксананинг қошлари чимирилди.
— Қаранг-а, ким келди? — деди у.
— Ким бўларди? Сен бир неча марта ёнини олган Шоҳруҳ аллақандай қизни етаклаб келибди. Мана шу, бошқа ҳеч қанақанги янгилик йўқ, — деди унга жавобан Роман Фёдорович.
Шоҳруҳ билан Юлдуз аста-секин ота-боланинг ёнига яқинлашишди. Ҳар икковининг ҳам юзида табассум (Шоҳруҳ Юлдузга жилмайиб юришни айтган эди).
— Роман Фёдорович, — деди Шоҳруҳ гольфчилар ёнига яқин қолганда, — ҳар доимгидай сюрприз билан келаяпман.
— Кўриниб турибди. Менимча, ёнингдаги қайлиғинг бўлса керак.
Отасининг гапидан Оксана бир қалқиб тушди. Томоғига нимадир келиб тиқилди.
— Адашмадингиз. Лекин мен яна кутилмаганда пайдо бўлганимни назарда тутаётгандим.
— Буниси мен учун янгилик эмас, — деб Роман Фёдорович ўрнидан туриб, кўришиш учун ўзининг ёш дўстига қўл узатди.
Шоҳруҳ у билан саломлашганидан сўнг Юлдузни таништирди. Ва айни чоғда Оксананинг ким эканлигини Юлдузга айтишни ҳам эсдан чиқармади.
— Мен сиз тўғрингизда кўп эшитганман, ўйлаганимдай мафтункор экансиз, — деди Юлдуз Оксанага.
— Сизни менга йигитингиз таърифлаб берганди. Ниҳоятда чиройли бўлса керак, деб ўйловдим ўшанда. Буни қарангки, мен ҳам адашмабман, — дея мафтункор жилмайди Оксана ҳам.
— Хонимлар бир-бирларини ғойибдан танишар экан. Бу эса яхшилик белгисидир. Қани, юринглар ичкарига, йўлдан толиқиб келган бўлсаларинг керак, битта-биттадан пиво ичамиз, — деб Роман Фёдорович меҳмонларни уй томонга етаклади.
Гарчи Шоҳруҳга ёнидаги қизни “қайлиғинг бўлса керак”, дегани ва бунинг тасдиғини олгани билан, Роман Фёдоровичнинг дилида ҳам қандайдир хиралик пайдо бўлган эди. Зеро, Оксана бир марта кун бўйи Шоҳруҳ билан бирга йўқ бўлиб кетганида, йигитга нисбатан қизида қизиқиш пайдо бўлган, деб тушунганди. Фикрининг тасдиғини кеча Шоҳруҳ кетаётганида, Оксананинг югуриб унинг ортидан чиққанида ҳам сезувди. Тўғри, қизининг Петка исмли йигити бор. Шу болага турмушга чиқажагини Оксана унга ҳам айтган. Бироқ Шоҳруҳ пайдо бўлганидан кейин қизи ўзгарган. Илгари Петка тўғрисида ҳар куни бир неча марталаб оғзидан бол томиб гапирарди. Мана, уч кундирки, бўлғуси куёвининг номи тилга олинмайди. Бунинг ўрнига Оксана гоҳ-гоҳида ўйга толиб қолади. Ҳозир Роман Фёдорович “хонимлар бир бирларини танирканлар”, дейишининг тагида бошқа бир нарса ётарди.
— Мен Юлдузга ўз хонамни кўрсатаман. Ўша ерда иккаламиз шампань виноси ичамиз, — деб Оксана Шоҳруҳнинг маҳбубасини ўзи билан бирга олиб кетди.
— Начора, бизга ҳам сизларнинг кетишларинг маъқулроқ, — деб Роман Фёдорович оромкурсига ўтирди. Унинг қўлига шотирлари дарров пиво тутқазишди.
— Қани, менинг ёш дўстим, нима янгилик билан келдинг? Ахир сенинг шунчаки келмаслигингга кўникиб қолдик-ку! Лекин бир илтимосим бор. Қайғу ҳақида оғиз очма, майли, мени кимдир йўқ қилишга чоғланаётганини сезиб қолгандирсан ёки пулларимга қирон келишини башорат қилмоқчидирсан. Майли, нима бўлса бўлар. Фақат яхши хабар айт, йўқса, ажалимдан беш кун бурун ўлиб қоламан. Сен менинг ўлишимни истамайсан-ку, тўғрими?
Шоҳруҳ кулди. Яхшилаб оромкурсига жойлашиб олди. Ўзига аталган қадаҳдан бир қултум пиво ичди.
— Бу сафар ҳақиқатан ҳам яхши хабар айтиш илинжида келдим. Ишонаверинг. Ва буни топишмоқ ҳам қилмоқчи эмасман. Юлдуз билан бугун тўйимизни ўтказишни режалаштирдик. Аслида тўй десак, жа ошириб юборган бўламиз-у, лекин никоҳимизни нишонлашни бошқа нима деб аташни билмаяпмиз. Сиз ҳам иштирок этиб, азиз меҳмонимиз бўлишингизни жудаям хоҳлардик, — деди у.
— О-о-о, шунақами?! Нега унда хонимларнинг бошқа хонага чиқиб кетишига рухсат бердик? Тўйни ҳозироқ бошлашимиз керак эди.
— Майли, улар бир-бирлари билан яқиндан танишиб олсинлар.
— Буям яхши фикр, — деб Роман Фёдорович пиво ичди ва чўнтагидан сигарета олар экан, бир муддат ўйланиб қолди.
Шоҳруҳ унинг хаёл суришига халақит бермади. У ҳам пивосини бир-бир ҳўплаб қўяр экан, хонани томоша қилиш билан овора бўлди.
— Сен, — деди Роман Фёдорович алланималарни мулоҳаза қилиб бўлгач, — хизматинг эвазига шаҳар корчалонлари билан таништириб қўйишимни илтимос қилган эдинг. Мен бўлсам, бошқа бўлмағур хаёлларга бориб юрибман. Лекин бугун хатомни тўғрилайман. Сен истаган одамларни тўйингга олиб бораман. Улар, албатта, нозик одамлар. Шундай экан, гарчи ўзинг яхши билсанг-да, айтиб қўяй, рестораннинг тузукроғини танла... Шошма-шошма, нега энди ресторан? Уларнинг кунлари ресторанда ўтади. Яхшиси, мана шу ерда, яъни менинг дала ҳовлимда ўтказамиз тўйингни. Нима дейсан?
— Мурувватингиз учун раҳмат. Лекин биз жудаям тор доирада...
— Унақа гапни қўй. Билишимча, сизларда эркаклар ҳар куни хотин алмаштиравермайди бизга ўхшаб. Тўғри, мусулмонларда тўрттагача хотин олишга рухсат берилганини биламан. Бунинг менга ёққан томони, иккинчи хотинга уйланаётганингда биринчисини қўйиб юбормайсан. Бизда шу ишни қилиб кўр-чи? — деб кулиб юборди Роман Фёдорович. — Хуллас, айтмоқчи бўлганим, тўйингни яхшилаб ўтказамиз. Барибир отанг узоқда. Унинг тўйга етиб келиши даргумон. Шунинг учун ота вазифасини ўзим бажарайин. Нима дединг?! Фикрим даҳшатми?!
— Сизга қандай миннатдорчилик билдиришни билолмаяпман.
— Керагиям йўқ. Нега шундай, биласанми? Билмайсан. Билмаганинг ҳам маъқул. Бу — биринчи томони, иккинчиси эса, мендайин одам ҳар куни ҳам бундай ҳотамтойлик қилавермайди, — деб Роман Фёдорович ёшига ярашмайдиган чаққонлик билан сакраб ўрнидан турди ва пивосининг қолганини ичиб, идишни стол устига тўқ этказиб қўйди-да, қизи билан Юлдуз кириб кетган хона тарафга шошганча юриб кетди. У қизининг хонасига кирганда эшикни очиқ қолдирди, шу боис ҳам гаплари бемалол Шоҳруҳга эшитиларди.
— Юля, — у Юлдузнинг исмини худди шундай қилиб ўзига мослаштириб олди, — наҳотки шундай янгиликни айтмай, ичингизда сақлаб юрган бўлсангиз? Бошқа одам бундай қилолмаган бўларди. Чин юракдан табриклайман.
Роман Фёдоровичнинг шу гапидан кейин ўпич товуши эшитилди. Шоҳруҳ жилмайиб ўтирганди, бирдан жиддий тортди ва ўрнидан турди.
Кейинги гаплар Оксанага тегишли бўлди. У ҳам ҳазил аралаш Юлдуздан ўпкалаган бўлди. Табиийки, гапларида ўзгача оҳанг бор эди. Яъни қандайдир қизғанишга, рашкка ўхшаш бир нарса. Чунки, унинг йигити бошқа бўлса-да, Шоҳруҳни ёқтириб қолганди. Айни шу сабабдан ҳам ихтиёрини бир марта унга топширганди. Кеча йигит кетганидан кейин ярим тунгача ухлаёлмаганининг ҳам боиси шу эди. Бугун эса у ёқтириб қолган йигит бутунлай бошқа — қорасочу қоракўз қизга уйланмоқчи. Эҳтимол, ана шунинг учун ҳам унинг сўзлари-ю, Юлдузнинг юзидан олган ўпичи қандайдир сохта чиқди. Зийракликда ҳар қандай қизни ортда қолдириб кетадиган Юлдуз ундаги ўзгаришни сезмай қолмади. Тўғрироғи, бундан бирмунча бурун, Роман Фёдорович Шоҳруҳдан: “Ёнингдаги қайлиғингми?” — деб сўраганида Оксананинг юзи билинар-билинмас қизарганини кўрганидаёқ, малласоч қизга нисбатан кўнглида номаълум шубҳа пайдо бўлганди. Энди эса, гарчи отасининг соясида тўкин-сочин яшаётган эса-да, оддий одамларга нисбатан ҳам анчагина содда бўлган Оксана ҳаммасини очиқ-ойдин кўрсатиб қўйди. Юлдуз: “Бу қиз Шоҳруҳ акамга нисбатан бефарқ эмаскан”, деган қатъий қарорга келди.
— Хоним, — деб Шоҳруҳ хонага кириб келди ва худди чет элликлар каби Юлдузнинг белидан қучди, — Роман Фёдорович иккимизга оталик қилишни истади.
— Жудаям хурсандман, — деди жилмайиб Юлдуз, — бугун ҳаммадан олдин ресторанга сиз бораркансиз-да?!
— Йўқ, тўй шу ерда ўтказиладиган бўлди. Биз Шоҳруҳ билан шунга келишдик. Демак, ҳозирдан тайёргарлик кўришимиз керак. Айниқса, меҳмонларга эртароқ хабар бермасак, тўйни фақат ўзимиз ўтказишимизга тўғри келади. Қани, ҳамма ташқарига!
Роман Фёдорович ҳаммадан олдин ўзи ҳовлига чиқди. Йигитларига зарур кўрсатмаларни берди. Шоҳруҳ билан Юлдуз эса шаҳарга бориб келадиган бўлишди. Уларга Оксана ҳам қўшилди. “Келиннинг дугонаси ўзим бўламан. Шундай экан, мен ҳам тўй либосини олишим керак”, деди у.
Тўй ҳақидаги хабардан Бек бир қалқиб тушди. У бунақа бўлишини мутлақо кутмаганди. Шундоғам, Шоҳруҳ билан Юлдузнинг шаҳарда бир уйда ёлғиз қолажакларини эшитиб, юрагини алам кемира бошлаган эди. Ҳаммасидан кўз юмди. Нима бўлган тақдирда ҳам Юлдузни севажагини ич-ичидан ўзига-ўзи уқтирди ва ажойиб бир кунда унга уйланишни ният қилиб қўйди.
Бироқ бу ниятининг умри бир кундан нарига ўтмади. У бўшашиб қолди. Ғазаби жўшди. Аммо буларнинг барини ичига ютди. Куни келиб қизни Шоҳруҳдан тортиб олишни кўнглига тугди. Албатта, бунинг учун рақиби яшамаслиги керак. У ҳаёт бўлар экан, агар Юлдуз ўз инон-ихтиёри билан уники бўлган тақдирда ҳам, Бек тинчгина яшолмайди. Кўнглининг бир чети барибир ғаш бўлаверади. Демак, у ёвузлик қилади. Вақтини, жойини топиб, унинг баҳридан ўтади. Буни шунчалик айёрлик, усталик билан амалга оширсинки, мукофотига ёлғиз қолишдан чўчиган қиз шу куниёқ унга тегишни ўйласин. Эски анъана жуда яхши. Яъни ака қазо қилса, унинг мол-мулки бегоналарга ўтиб кетмаслиги учун, ука акасининг аёлини маҳрамликка олади.
У шаҳарга етгунларича шу ҳақда ўйлади. Рақиби билан севган қизи бир тунни ўтказган уйга кирганларидан кейин ишқий саргузаштга алоқадор далил ахтарди. Тополмади. Шунақанги хурсанд бўлдики, қўшиқ айтиб юбораёзди.
Ётоқхонага кириш мумкин эмасди. Бу ҳақда айтилмаганди. Бек эса кирди. Чунки Юлдуз ёлғиз ётган бўлса керак, деб хаёл қилганди.
Болишда икки-учта узун соч толаси ётарди. Бирини қўлига олиб кўраётганида, бошқа болишда калта қора сочга кўзи тушди-ю, жон-пони чиқиб кетди. Хаёлида қиз билан йигитнинг бир-бирларини қандай эркалаганлари гавдаланди. Қўллари мушт бўлиб тугилди. “Тўй бўлмайди. Ўрнига аза бўлади. Шоҳруҳнинг мурдасини уйига жўнатамиз”, дея пичирлади унинг лаблари.
* * *
Бўрон хотинининг гапидан жинни бўлиб қолаёзди. Довдираб қолганидан тилиям калимага келмади. Рангида ранг қолмаган, кўзлари чақчайган кўйи Фароғатга бир муддат тикилиб турди. Сўнг кўзини чирт юмиб бошини қимирлатди.
— Ҳаммангнинг эсинг оғиб қолган!!! Жиннихонага топшириб юбориш керак! — дея томоқ томирлари бўртиб бақирди.
Сўнг хотинининг қўлидан ушлаб судраганча ичкарига олиб кираркан, бўсағада ароқ олиб келиш учун дўконга отланган жиянини туртиб юборди. Хонзода сумкасини улоқтирганда ичидаги пуллари сочилиб кетганди. Жаҳонгир уларни териб олган ва айни дамда юзига қувонч югурганди. Ҳозир ўша пулларни олиб дўконга шошилганида амакиси уни туртиб юборди.
Йиқилган жиянига Бўрон эътибор ҳам бермади. Ваҳоланки, Жаҳонгир қалтис йиқилиб, қўлини қайириб олган, оғриқнинг зўридан инграб ётарди.
— Нималар деб вайсадинг, шаллақи?! — бақирди Бўрон Хонзодага.
— Мулла ака, овсиним ҳамма нарсани билгани маъқул. Агар овсиним рози бўлса, мен сизнинг айтганларингизга кўнаман. Бунинг учун қўлимни боғлаш, Жаҳонгир бечорани савалаш шартмас. Бечора боламнинг айби уйга бевақт келиб қолганими?! — деди кўзларидан шашқатор ёш оқаётган Хонзода.
Бўрон ортиқ ўзини ушлаб туролмади. Аямасдан келинини тепкилашга тушиб кетди. Агар хотини ажратиб қолмаганда, уриб ўлдириб қўйиши ҳам ҳеч гап эмасди. Бўрон ҳаллослаганча ҳовлига чиқиб, дўхтирларга қўнғироқ қилди. Сўнг уйни тарк этди.
Фароғат айланиб-ўргилиб овсинининг қўлини ечди. Сўнг юз-кўзларини ювди. Эри учун кечирим сўради. Хуллас, ҳозирча уни бироз ўзига келтириш ташвишида эди. Аммо дўхтирлар етиб келгач, Хонзоданинг оғзидан бутунлай бошқа гап чиқди. Буни кўрган Фароғат унинг ақлдан озганига тўла амин бўлди. “Мана, булар, — деб бақирди Хонзода овсинига қўлини бигиз қилиб, — бизни хонавайрон қилишди. Уйимизга, мол-дунёмизга эга чиқмоқчи бўлишди. Қаршилик қилувдик, она-болани эр-хотин роса дўппослашди! Бу падар лаънатиларга кучи етадиган одам борми-йўқми бу дунёда? Одам ўзининг қариндошини ҳам шунчалик хўрлайдими?!” Дўхтирлар ан-қайиб қолишди. Фароғат ҳайратдан ёқасини ушлади.
— Боягина мулла акангиз тегажоқлик қилганини айтгандингиз-ку, овсинжон, энди дарров гапни бошқа ёққа бураяпсизми? — деди жаҳли чиқиб.
— Қўявер, жиннихонада ақли киради бу хотиннинг, — деди эшикдан кириб келган Бўрон.
У ҳовлидан чиқиб тўғри дўконга борган, сигарета олиб, уйга келгунича қарийб ярим қутисини чекиб бўлганди. Шу билан бирга ўзини анча босиб олганди.
У дўхтирни қўлтиқлаб ташқарига етаклади ва келинининг қилган қилиқларини бирма-бир гапириб, унинг жинни бўлиб қолганини айтди.
— Сизлар уни ўзига келтираверинглар, мен унинг нима сабабдан шу аҳволга тушганини аниқлайман. Ҳали укам касалхонада эмиш, жияним ҳам аллақачон алкашга айланибди. Ҳали униям дўхтирга обориш керак. Хуллас, укамнинг оиласига бир бало бўлган, — деди алам билан ва чўнтагидан яна сигарета олиб тутатди.
Дўхтир “тушундим” дегандай бош ирғади ва ҳалигача оғзи тинмай, овсини-ю қайноғасини қарғаётган Хонзоданинг билагига ҳамшира ёрдамида нина санчди. Игна этига кираётганда аёл бир бақирди-да, сўнг бирдан жимиб қолди. Орадан озгина вақт ўтар-ўтмас уйқуга кетди.
Шундан сўнг дўхтирлар уни асаб касалликлари шифохонасига олиб кетишди. Бўрон жиянининг ҳалигача жойидан турмай ётганига энди эътибор берди. Уни ўрнидан турғазгач, чап қўли синганини кўрди.
— Сенинг алкашлигингни тузатаман десам, бу ёқда қўлниям абжағини чиқарибсан-ку! — деди афти буришиб Бўрон, сўнг хотинига ўгирилди-да:
— Бориб қара-чи, бирорта тузукроқ кийими бормикан бу алкашнинг? — деди.
— Ҳечам-да! Йўқ жойдан, ҳали уйига кирмасимдан онаси мени ўғрига чиқарди. Хонасига кирсам нима дейди? — деди Фароғат эрига жавобан.
— Онангни эшшак тепгур, бор, топиб кел! — ўшқирди Бўрон.
Фароғат эрининг навбатдаги сўкишига ҳожат қолдирмади. У илгаридан Жаҳонгирнинг хонасини биларди. Пилдираб иккинчи қаватга кўтарилди-да, кўп титкилашлардан кейин шим билан кўйлак олиб тушди. Бўрон жиянини ювинтирди, кейин кийимларини кийгизиб, дўхтирга олиб бориб қўлини гипслатганидан сўнг, наркология марказидаги таниш дўхтирига олиб борди. Вазиятни тушунтириб, тўрт-беш кун Жаҳонгирни олиб қолиб даволашини илтимос қилгач, чўнтагига битта юз купюралик доллар солиб қўйди. Сўнг укасининг уйига қайтиб келди. Бу пайтда Фароғат синглиси билан телефонда гаплашар эди. Суҳбат шунчалик қизиб кетдики, у эрининг келганини ҳам сезмай қолди.
— Аслида, — дерди у оғзидан бол томиб, — ҳаммасига қайнукамнинг ўзи айбдор. Роса бўшанг одам. Акасиям ундан қолишмайди-ю, озгина фарқ қилади. Тўғриси, пул топиб келгани учун мен ўзим уни эркин қўйганман. Пули озгина камайсин, шунақанги ўйнатаманки, эркаклигиниям эсидан чиқариб қўяди...
Бўрон унинг қолган гапларини эшитишга сабр қилолмади.
— Нима қиласан?! — деди хотинига еб қўйгудек тикилиб.
Бирдан ёнига ўгирилиб Бўронни кўрган Фароғатнинг юраги товонига тушиб кетаёзди. У синглисига жавоб беролмай, эрига қараганча анграйди.
— Нима қиласан? — қайта сўради Бўрон.
— Дадаси, — деди кутилмаганда юзига қон югурган Фароғат, — қўрқитиб юбордингиз. Ким эмиш дебман...
— Гапни чалғитма, пул топиб келмасам нима қиласан мени?! — деди овозини бир парда кўтарган Бўрон.
— Қанақа пул? Мен синглимга бошқа нарсани айтаётувдим. Пул...
— Башарангни бузаман, манжалақи! Уйга йўқол! Қорангни кўрсатма, сўяман!
Фароғат гўшакни жойига қўйишни унутди. Юрагини ҳовучлаганча дарров уйдан қочиб чиқди. У шунчалик қўрқиб кетгандики, ҳатто орқасига ҳам қарашга ботинолмасди.
Укасининг ҳайҳотдай ҳовлисида Бўроннинг ёлғиз ўзи қолди. На кетишини билади ва на қолишини. Қандайдир куч келиб унинг кўкрагидан эзади. У талай муддат ҳовлида телбавор кезганидан кейин беихтиёр уйга кирди. Ҳаммаёқнинг тўс-тўполони чиқиб ётибди. Худди ўғри тушганга ўхшарди бу уйга. У аста-секин юқори қаватга кўтарила бошлади. Шу пайт ниманингдир қарсиллаган овози эшитилди. Бўрон чўчиб тушди. Аввал пастга, кейин юқорига қараб олди-да, кўтарилишда давом этди. Яна товуш эшитилди. Буниси бутунлай бошқача, илоннинг вишиллашига ўхшайди. Ваҳималидан-ваҳимали. “Газ ёқиқ қолдимикан?” деган хаёлга борган Бўрон дарров идиш-товоқлар сочилиб ётган ошхонага кирди. Газни кўздан кечирди. Ҳаммаси жойида. Ҳайрон бўлиб, иккинчи қаватга чиқиш умидида зина тарафга юрди. Ва яна аллақандай товушни эшитди. Бу аниқ: қандайдир идиш синди. У шошди. Тепада кимдир бор. Бошқача бўлиши мумкин эмас. Чунки оёқ товуши ҳам эшитила бошлаган эди-да. “Ўғри!” Ҳа, унинг хаёлига келган дастлабки ўй шундай эди. Чунки тўс-тўполондан ҳам фойдаланиб қолувчилар ҳақида у кўп эшитган. Бўроннинг назарида, бирорта қўли эгри одам йўлдан ўтаётиб оиладаги бесаранжомликдан хабар топиб қолган бўлса-ю, ҳеч кимга сездирмасдан (ахир, унинг уйга кириб келганини Фароғат сезмай қолди-ку! Ўғрилар бундай юмушларни кўз очиб юмгунча қилишади) кириб олиб, ҳаммани кетган хаёл қилиб, иккинчи қаватнинг ағдар-тўнтарини чиқараётган бўлиши ҳам эҳтимолдан йироқ эмасди.
У зиналардан илдамлик билан юқорилаётган эди-ю, аммо юраги қилиқ чиқариб қолди. Ахир, ўғирликка тушган одам ўзининг ҳимоясиниям ўйлайди. Ва албатта, ҳеч қурса, тиғи ўткир пичоқни чўнтагига солиб олади. У қўққисдан Бўрон билан дуч келиб қолса борми?.. Йўқ, ҳали унинг яшагиси келади. Арзимаган беш-олти сўмни деб, жувонмарг бўлишни истамайди. Бунинг устига, кетса, укасидан кетибди. Келининиям аллақачон томи кетган, агар вақтида Бўрон етиб келмаганида, уйи кулга айланган бўларди... Энди ўғри ўзининг ризқини олиб кетсаям майли, бунинг учун уни биров айблолмайди.
Зинанинг охиригача боришга барибир юраги дов бермади.
— Ҳов, ким бор?! — деб бақирди.
Ҳеч ким жавоб қилмади. Гурсиллатиб у ёқдан-бу ёққа қочган ўғрининг оёқ товушлари ҳам эшитилмади. Бўрон қулоғига кўпам ишонмади. Шу боис яна бир марта бақириб кўрди. Тағин жимжитлик.
“Ўл-а, қуён юрак! Нимадан қўрқаяпсан? Ўғри эмиш... Ўғрига бало борми? Ҳамма нарсадан шубҳаланадиган бўлиб қолибсан?” — дея у ўзини-ўзи яниди. Сўнг илдам юриб иккинчи қаватга чиқди-да, Жаҳонгирнинг хонасига кирди. Кирди-ю, тахтадай қотиб қолди. Полнинг устида бир парча қон!
* * *
Бек жаҳли чиққанидан ёстиқнинг устига мушт туширди ва ўгирилиб хонани тарк этди. Айвонга чиқиб бошқаларнинг назарида ён-атрофни томоша қилган киши бўлиб, сигарета тутатди. Аслида асабини тинчлантириб олмоқчийди, баттар бўлди. Чунки у пастга қараган ва машинадан тушаётган Шоҳруҳ билан Юлдузни кўрган эди. Машинадан тушиб, уйга кириб кетишганида ҳам майли эди. Аввал Шоҳруҳ тушди, кейин Юлдуз тушиб севгилисини қўлтиқлаб олди. “Бу нима бедодлик? Одам шунчаликка ҳам борадими? Севишимни Юлдуз сезмаганмиди? Сезувди. Сезганлиги учун ҳам қўлини берганди. Падар лаънати Шоҳруҳ келиб қолмаганда, лабидан бўса олган ва юрагимдаги гапни айтган бўлардим. Ҳа, шу ювуқсиз айбдор. Ўзи қайси гўрдан пайдо бўлди?” — дея хаёлидан ўтказган Бек қўлидаги сигарета қолдиғини улоқтириб юборди. Атайин, қиз билан йигитнинг устига тушсин, деб улоқтирди. Сўнг бирдан ўзини панага олди.
Юлдуз билан Шоҳруҳ ҳар доимгидан ўзгача эди. Иккови ҳам хурсандчилигини яширолмай юзда табассум билан кириб келишди.
Бек Юлдуз зарурат юзасидан унга турмушга чиқаяпти, деган ўйда эди. Шу боисдан ҳам қизнинг юзига тикилди. Ундан норозилик аломатларини қидирди. Аммо тополмади. Табассум, хурсандчилик... Ҳа, фақатгина шулар зоҳир эди унинг юзида. Бек пешонасига урмоқчи бўлганида, эшикдан ниҳоятда соҳибжамол, истарали қиз кириб келди.
Юлдуз ҳамма билан сўрашиб бўлгач, Оксанани кўрсатиб:
— Менинг дугонам Оксана. Роман Фёдоровичнинг арзандаси, — деди.
Шунда Оксана ним жилмайиб қўйди. Жилмайиш ортида бошқа бир нарса ётгандай туйилди Бекка. Афсус, у бирданига нотаниш қизни (дарвоқе, уни Бек танирди. Шоҳруҳ ишкал чиқариб ҳаммаёғи кўкариб кетганида, Роман Фёдоровичнинг йигитлари уни обдан калтаклаганларида узоқдан кўрувди. Қадди-қомати эсида эди-ю, аммо юзини яхши кўролмагани боис хотирасида сақланмаганди) кўнглидагидай кузатолмади. Хаёли бузилди. Чунки Шоҳруҳ ҳеч тортинмай, Юлдузнинг кўз ўнгида Оксананинг елкасидан қучди.
— Келиннинг дугонаси, дадасининг арзандаси, демак, бизнинг ҳам эркамиз бўлади, шундайми? — деб у Юлдузга қаради. Шоҳруҳнинг айни дақиқада бутун диққати Бекда эди. Ундаги ўзгаришни кутаётганди. Сабаби аниқ. У айнан шу Бекдан Юлдузни қизғанади. Бир марта уларнинг бир-бирларига тиқилиб ўтирганларини кўрган бўлса, иккинчисида, у уялмасдан тўшагида ётган қизнинг ёнига ўтириб олганининг гувоҳи бўлганди. Айни дамда шунинг учун ҳам Оксананинг елкасидан қучди. Бу қилиғини Юлдуз оддий ҳол деб қабул қилишини Бекка кўрсатиб қўймоқчи бўлди. Аммо шу ондаёқ Бек билан қайлиғини қандай ҳолда кўрганини эслаб, дарров қўлини бегона қизнинг елкасидан олди. Қўрқувдики, Юлдузнинг қовоғи осилиб қолади деб. Аммо бундай бўлмади.
— Бўлмасам-чи! — деб унинг гапини маъ-қуллади Юлдуз ҳам. Унинг юзида ял-ял табассум пайдо бўлди. — Энди гапни кўпайтирмайлик-да, ҳаммамиз тўйга тайёргарлик кўрайлик. Шоҳруҳ ака, болалар ҳозирданоқ кетаверишсин. Биз кейинроқ борамиз, хўпми? — деди у гапини давом этказиб.
Кейин улар иккиси ётоқхонага киришди. Оксана айвонга чиқди. Ўша ерда келин-куёвларни кутадиган бўлди.
Ётоқхонада Юлдуз Шоҳруҳнинг белидан чимчиди.
— Воҳ! Нима қилдим? — деди Шоҳруҳ аразлаган киши бўлиб.
— Агар яна бир марта бегона қизга қўлингизни теккизсангиз, мендан кўрадиганингизни кўрасиз! Аяб ўтирмайман, тушундингизми? — дея қиз унинг кўзларига тикилди.
— Хўп бўлади. Хўп! — деб жилмайди Шоҳруҳ.
Шу билан қиз рашкчи эканлигини билдириб қўйди. Албатта, ҳазил-ҳузул билан. Аслида Шоҳруҳ Оксанани қучганида жон-пони чиқиб кетганди унинг.
Улар машинага ўтиришгач, Оксана уйларидаги хизматчи аёлга қўнғироқ қилиб, тезда йигитларнинг биронтаси билан дала ҳовлига етиб боришни тайинлади.
Унинг мана шу гапи Шоҳруҳга ёқмади. Тўғри, у хизматчи аёлнинг кимлигини билмасди, лекин негадир Оксана хизматчисини таклиф қилганидан кўнгли хижил бўлди. У дўконга бориб, Юлдуздан аввал ўзига кийим-бош танлаб бўлганидан кейин ҳам, негадир хизматчи аёл тўғрисида ўйлади. Унинг келишини истамаётган эди. Шоҳруҳ ҳатто у аёлни эслаш буткул кулгили деб ҳам хаёлидан кечирди. Чунки хизматчи аёл ким-у, у ким? Келса келибди. Коса-товоқ ташиса, ташибди. Шу билан нима ўзгариб қоларди? Шундай хаёлда у бир-икки марта мийиғида кулиб ҳам қўйди. Аммо барибир яна эсига тушаверди.
Юлдуз оппоқ либосда ниҳоятда очилиб кетди.
— Мен бунга чидолмайман, — деди у қиз кўйлакни кийиб тошойна қаршисида у ёқ-бу ёғини кўраётганида, — бошқа жўнроғини танла. Бўлмаса, рашкдан юрагим ёрилиб кетади. Чунки ҳаддан зиёд гўзаллашиб кетдинг.
— Ана, холос! — деди Оксана унинг гапига кулиб. — Унда ўзларингдаги каби устига паранжи ёпиб қўйишимизга тўғри келади. Чунки бу қизга ҳамма кўйлак ярашади.
Оксана ҳозир рашкни унутди. Самимий гапирди. Юлдузга жудаям ҳаваси келганидан шундай деб юборганини ўзи ҳам сезмай қолди.
— Яна битта йўли бор, — деди у бир неча сония ўтказиб, — ўрнига мен ўтириб тураман. Юляни бирорта хонага қамаб қўямиз. Тўй тугаганидан кейин яна икковларинг бирга қолаверасизлар.
— Оксана, мен чидолмайман! — деб кулди Юлдуз.
— Унда куёвинг сенинг очилиб кетганингга ва гўзаллигингни ҳамма кўришига чидашга мажбур.
— Ҳа, бир неча кунлаб мени ёлғиз ташлаб кетгани учун бу унга жазо!
— Мен таслимман! — деб иккала қўлини ҳам юқорига кўтарди Шоҳруҳ.
Кулги кўтарилди.
— Энди мен бу ерда ортиқ туролмайман, яхшиси, сизларни машинада кутаман, — деб дўкондан ташқарига чиқиб кетди.
Бир неча дақиқалик дилхушлик дарров уни тарк этди. У ҳозир Оксананинг уйига қўнғироқ қилганини ва хизматчи аёлга тезда дала ҳовлига боришини тайинлаганини унутганди. Аммо кўнглининг хиралиги тағин пайдо бўлди. Шу боисдан Бахтиёрга қўнғироқ қилди-да, Роман Фёдоровичнинг дала ҳовлисига етиб боришлари билан банкирнинг одамларига сездирмасдан ҳаммаёқни кўздан кечириб чиқишларини тайинлади.
Унинг хавотири бежиз эмасди. Оксана хизматкорга қўнғироқ қилиб ҳамма гапни айтганидан кейин, қўрқувдан ранги докадек оқариб, нима қиларини билмай ўтирган аёлнинг бирдан юзига қувонч югурди. Ва Рамиз-Февзининг шотирларига қўнғироқ қилиб, бўлажак тантана ҳақида уларни огоҳлантирди. Орқасидан: “Илтимос, энди менинг болаларимни тинч қўйинглар. Сизларнинг ҳамма ишларингни қўлимдан келганча бажараяпман”, деди.
— Лекин бари халтура, бизга натижа муҳим. Агар арзандани ўлдирсанг, жаннат оёғинг остида. Мабодо, шу сафар ҳам у тирик қолса, унинг ўрнига нариги дунёга сен сафар қиласан, уруғ-аймоғинг билан бирга, — деди дўриллаган овоз соҳиби. — Беш дақиқадан кейин яна қўнғироқ қил, сенга кўрсатма берамиз.
(Давоми бор)
Мафия сардори (Саккизинчи қисм)
Мафия сардори (Тўққизинчи қисм)
Мафия сардори (Ўн биринчи қисм)
Мафия сардори (Ўн иккинчи қисм)
Мафия сардори (Ўн учинчи қисм)
Мафия сардори (Ўн тўртинчи қисм)
Мафия сардори (Ўн бешинчи қисм)
Мафия сардори (Ўн олтинчи қисм)
Мафия сардори (Ўн еттинчи қисм)
Мафия сардори (Ўн саккизинчи қисм)
Мафия сардори (Ўн тўққизинчи қисм)
Мафия сардори (Йигирманчи қисм)
Мафия сардори (Йигирма биринчи қисм)
Мафия сардори (Йигирма иккинчи қисм)