Светлагорск Краязнаўчы

Знаходкі ў вёсцы Паганцы Светлагорскага раёна, колішняй Парыцкай воласці Бабруйскага павету Мінскай губерні. У 2017 годзе пераносячы стос цэглы з аднаго месца на іншае быў знойдзены кавалак цэглы з таўром СТУЖ . Ужо тады мною была выказана версія, што поўнае прачытанне гэтага таўро СТУЖКИ (1). Гэта вёска знаходзіцца за колькі кіламетраў на ўсход ад вёскі Паганцы на адваротна бок Горвальскага тракту (шашы Р-82). У 2020 годзе ў вёсцы Паганцы у закінутым доме па вуліцы Перамога я знайшоў под вокнамі стос бітай цэглы...

Знаходкі ў вёсцы Паганцы Светлагорскага раёна, колішняй Парыцкай воласці Бабруйскага павету Мінскай губерні. Знойдзены фрагмент (палоўка) цагліны з таўром “Мальтыйскі крыж” у вёсцы Паганцы Светлагорскага раёна ў 2017 годзе (1). Вытворца і месца вытворчасці невядомы, як і час вытворчасці. Магчыма цагліна была завезена з іншай мясцовасці. Мяркуючы па памерах знаходка можа адносіцца да XVII-XVIII стагоддзяў. Абавязковае таўраванне цэглы было замацавана ўказам імператара Расійскай імперыі Мікалаем І...

Знаходкі ў вёсцы Паганцы і Парычах Светлагорскага раёна, колішняй Парыцкай воласці Бабруйскага павету Мінскай губерні. У 1898 годзе ва ўрочышчы Пляшчанка (Плішчэнка) пад Мінскам была заснавана цагельня вытворцы Г.І. Фрыда. Мелася печ Гофмана на 16 камер (1). У 1899 г. на заводзе працавала 60 чалавек і было выпушчана 2,2 млн штук цэглы. У гады крызісу вытворчасць скарацілася. Па даведніку 1909 года ў Г.І. Фрыда працавала толькі 9 рабочых, а прадукцыі было выпушчана на 9 тыс. рублёў (2). Фрагменты знойдзенай цагліны датуецца прамежкам 1993 – пачаткам ХХ стагоддзя...

Знаходкі ў вёсцы Паганцы Светлагорскага раёна, колішняй Парыцкай воласці Бабруйскага павету Мінскай губерні. Цэгла з таўром Б. і ББ. рабілася на Дзяржаўнай цагельні інжынернага дэпартаменту (Казённый кірпічный завод інженерного департамента), якая была пабудавана ў 1810 годзе ў вёсцы Крывы Крук ў 4-х вярстах ад Бабруйскай крэпасці. На заводзе працавалі салдаты ваенна-працоўных рот і прыгонныя арыштанты. У 1841 г. цагельня пачала пазначаць сваю прадукцыю таўром: літарай Б. з годам выпуску. Напрыклад Б...

Светлагорскі журналіст Віктар Раманцоў накіраваў звароты Міністру культуры Рэспублікі Беларусь, дырэктару інстытута “Гомельцывільпраект”, старшыні Гомельскага обласнога выканаўчага камітэта, старшыні Светлагорскага раённага выканаўчага камітэта са сваёй нязгодай з мовай афармлення мемарыяла "АЛА". Публікуем яго зварот. Міністру культуры Рэспублікі Беларусь Юрыю Бондару Дырэктару інстытута “Гомельцывільпраект” Александру Матарасу Старшыні Гомельскага обласнога выканаўчага камітэта Генадзю Салаўю...

Светлагорскі краязнаўца, журналіст Віктар Раманцоў стаў удзельнікам конкурса "Беларус(ка) года" па версіі "Мова нанова", прысвечанага Дню роднай мовы. Конкурс праводзіцца сярод тых, хто робіць уклад у развіццё і пашырэнне роднай мовы ў сваім раёне. Удзельнікам конкурсу трэба было да 15 лютага 2019 года даслаць журы свае гісторыі поспеху ў выглядзе тэкстаў ці відэаролікаў, якое абярэ самых-самых і ўручыць прэмію "Мова нанова". Галасаванне адбудзецца па прэтэндэнтах з кожнага горада, а пасля пераможца будзе абраны з усёй Беларусі...

Знаходкі ў вёсцы Паганцы і Парычах Светлагорскага раёна, колішняй Парыцкай воласці Бабруйскага павету Мінскай губерні. Вытворчасць цэглы існавала ў Парычах не пазней за 1880 год [1]. Адным з уладароў Парыцкай цагельні з’яўляўся Абрам Кацнельсон [2]. Цэгла з таўром ПАРИЧИ. сустракаецца ў будынку сядзібы Пушчыных, пабудаванай ў другой палове ХІХ ст. [3], а таксама ў будынаку Парыцкай жаноцкай вучэльні духоўнага ведамства (1881 год.) г.п. Парычы, вул. Камсамольская, дом №3 - помнік архітэктуры Светлогорскага раёна [1]...

Знаходкі ў весцы паганцы і парычах светлагорскага раена, колішняй парыцкай воласці бабруйскага павету Мінскай губерні. Цагліну адшукалі жыхары вескі паганцы ў 2019 годзе і аддалі мне. Цагельня, як і вытворца, не ідэнтыфікаваны...

Для гісторыкаў і краязнаўцаў Светлагорскага раёна сталі даступныя ўнікальныя фотаздымкі, зробленыя на тэрыторыі сучаснага Светлагорскага раёна Гомельскай вобласці ў 1912 годзе беларускім этнографам Ісакам Сербавым. У гэтай публікацыі мы распавядаем, як выглядала на той час сяло Якімава Слабада Рэчыцкага павета і яе жыхары. На першым здымку сфатаграфавана вуліца Якімавай Слабады – Горвальскі тракт. Пераважная большасць дахаў жылых хат накрыта дранкай. Некаторыя дахі гаспадарчых пабудоў накрыты горш – саломай і бярвёнамі...

Афіцыйныя Светлагорскія ўлады не адзначацьмуць сёлета 460-годдзе Шацілавіч-Светлагорска. Гэта вынікае з адказу старшыні Светлагорскага райвыканкаму на маё пытанне, дасланае праз сайт газеты “Светлагорскія навіны”. Сёлета спаўняецца 460 год Шацілкам-Светлагорску ад даты першага згадвання ў пісьмовых крыніцах. Але, як і 10 год таму, афіцыйныя ўлады не збіраюцца адзначаць юбілей. Гэта вынікае з адказу на маё пытанне, дасланае праз рубрыку “Спытай ў старшыні”(“Задай вопрос председателю”) на сайце газеты “Светлагорскія навіны” – афіцыйнага органа райвыканкаму...

Знаходкі ў вёсцы Паганцы Светлагорскага раёна, колішняй Парыцкай воласці Бабруйскага павету Мінскай губерні, адшуканыя пры раскопках падмурку печкі і ў самой вёсцы. Цагельня, як і вытворца, не ідэнтыфікаваны. Відавочна, што выраб цэглы рабіўся ў межах Парыцкай воласці. Толькі тут знойдзены такія цагліны. Мною было адшукана адзін фрагмент цагліны пры раскопках падмурку печкі (на фота). У стосе цэглы каля хаты знойдзена адна цагліна Е.ИВАНОВЪ. (на фота). У 2019 годзе мною адшуканы яшчэ некалькі цэглаў з таўром Е...

У выніку археалагічных раскопак у вёсцы Каралёва Слабада-2 Светлагорскага раёна знойдзены артэфакты, якія дазваляюць сцвярджаць, што менавіта тут у сярэдзіне XVII стагоддзя знаходзіўся горад Казімір. Пісьмовае згадванне аб гэтым населеным пункце ўтрымліваецца ў дакуменце за 1643 год, што захоўваецца ў Галоўным архіве старажытных актаў у Варшаве (Archiwum Główne Akt Dawnych). Адшукаў яго ў 2001 годзе доктар гістарычных навук, прафесар кафедры гісторыі Беларусі і паліталогіі Беларускага дзяржаўнага тэхналагічнага ўніверсітэта Сяргей Рассадзін...